تنگی کانال نخاعی

تنگی کانالی که نخاع از آن عبور می‌کند یا کانال هایی که محل عبور ریشه های عصبی هستند یا سوراخ های بین مهره ای اصطلاحا گرفتگی یا تنگی ستون مهره  گفته می شود. این تعریف آناتومیکال است و در عمل درصد قابل توجهی از افراد بالای ۴۰ سال هستند که تنگی آناتومیک را دارند ولی هیچ گونه علامت و مشکلی ندارند، در نتیجه بیمار محسوب نمی شوند. تنگی زمانی مهم و مشکل ساز می شود که روی ساختارهای عصبی، یعنی نخاع، ریشه های عصبی، و ناحیه ی “دم اسبی” فشار آورده باشد.
تنگی کانال نخاع در ناحیه گردن و پایین کمر شایع است.

علت:
🔸️دلایل مادرزادی مانند بیماری آکرومگالی و آکندروپلازی
🔸️ دلایل اکتسابی مانند: دلایل دژنراتیو (تخریب دیسک، یا مهره، یا مفاصل فاست)، به دنبال ضربه، اسپوندیلولیستزیس، بیماری های متابولیک مانند پاژه، اگزالوزیس، فلوروزیس و نقرس کاذب.

علائم:
معمولا بیماران در سن ۵۰ تا ۷۰ سالگی علامتدار می شوند.
علائم به دو دسته ی کلی تقسیم می شوند:
🔸️درد در کمر: ناشی از تخریب دیسک و یا مفاصل فاست است.
🔸️درد در پاها: درد تیر کشنده در پاها
معمولا بیماران از قبل سابقه کمردرد دارند که بعدها درد یک یا هر دو پا به آن اضافه شده است.
🔸علاوه بر “درد” علائم می تواند شامل بی حسی ، سنگینی، گرفتگی عضلات و مورمور هم باشد.
🔸یکی از علایم شایع، لنگش نوروژنیک (pseudoclaudication) است. به صورت درد باسن، ران و ساق پاها که با ایستادن، راه رفتن و خم شدن به عقب بدتر می شود، و با نشستن، تکیه دادن و خم شدن به جلو بهتر می‌شود.
🔸️درد هنگام راه رفتن بر سطوح با شیب رو به بالا و هل دادن سبد خرید یا چمباتمه زدن بهتر می شود.
🔸️در پایین رفتن از پله ها، کارهای خانه مانند شستن ظرفها و جارو زدن مشکل دارند.
🔸️خطر افتادن در این افراد بیشتر است.

معاینه:
در این افراد یافته هایی در معاینه ی حسی، قدرت عضلانی، تست های تعادلی، نوع راه رفتن و معاینه ی عصبی وجود دارد که به تشخیص کمک می‌کند.

درمان:
اولیه:
🔸️استراحت نسبی،  به معنی پرهیز از فعالیت‌هایی که درد را بدتر می‌کنند.  در عین حال بیمار باید فعال بماند.
🔸️در درمان اولیه ی این بیماران داروها قرار دارند.
از جمله داروهای مسکن، ضدالتهاب های غیراستروییدی، شل کننده های عضلانی، ضدافسردگی ها، ضدتشنج ها، مکمل های ویتامینی و مواد معدنی و …
توانبخشی:
🔸️برنامه ورزش درمانی بر پایه ی حرکات همراه با خم شدن ستون مهره ها به جلو، از جمله دوچرخه ثابت، و تردمیل با شیب ملایم به بالا، و  ورزش های تقویت کننده و کششی برای گروه های عضلانی خاص.
🔸️کاهش وزن: کمک به افزایش توان ورزشی بیمار.
🔸️کنترل درد با کمک مدالیته هایی مانند گرما درمانی، سرما درمانی‌، یونتوفورز، TENS، US، لیزردرمانی و طب سوزنی: کمک به افزایش توان وزرشی و فعالیت بیمار.

پروسیجر:
🔸️تزریق اپیدورال استروئید:
این تزریق تحت هدایت فلوروسکوپی یا سونوگرافی انجام می شود. دیده شده در کوتاه مدت و طولانی مدت برای کنترل درد و علائم بیماران موثر است و می تواند نیاز به جراحی را به تعویق بیندازد.
🔸️مزوتراپی ناحیه کمر: این روش تزریق تقریبا بدون عارضه می باشد و کمک به کاهش درد و علائم بیماران می کند.

جراحی:
معمولا اگر علائم علی رغم درمان‌های اولیه و توانبخشی باقی بماند، بیمار می‌تواند از جراحی سود ببرد.