معرفی رشته طب فیزیکی و توانبخشی

تخصص طب فیزیکی و توانبخشی شاخه ای از پزشکیست که بر روش های غیر جراحی برای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری های استخوان، مفاصل، عضلات، اعصاب و ستون فقرات تاکید دارد.
این شاخه ی پزشکی در واقع یک تخصص حد واسط بین ارتوپدی، نورولوژی و روماتولوژی است.
متداول ترین مشکلات و بیماری هایی که توسط متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی مداوا می شوند عبارتند از: درد گردن، کمردرد، بیماری‌های دیسک و سیاتیک، تنگی کانال نخاعی، آرتروز و ساییدگی مفاصل و گیر افتادگی عصب.
آن چیزی که متخصصین این رشته را از سایرین متمایز می کند آشنایی همزمان آنها با آناتومی ستون فقرات و دستگاه عصبی-عضلانی، معاینه ی بالینی دقیق و جامع و احاطه آن ها بر انواع روش های غیر جراحی است.

حيطه کار متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی بسیار گسترده و متنوع است، از توانبخشی بیماران مبتلا به سرطان یا مشکلات قلبی-ریوی، تا توانبخشی بیماران ضایعه نخاعی و آسیب مغزی، تا درمان غیر جراحی هر بیماری مربوط به استخوان، مفاصل، عضلات، تاندونها، و همینطور التیام هر دردی در بدن.

اسم این رشته در فارسی ترجمه ی مناسبی ندارد، زیرا مفهوم درست و روشنی نمی رساند؛  Physical medicine and rehabilitation، واژه یPhysical  یا (فیزیکی) را بعضی افراد با علم فیزیک اشتباه میگیرند و شاید ترجمه ی بهتر آن “جسمی” باشد که البته این نیز به اندازه کافی گویا نیست. کلمه “توانبخشی” هم به همه ی علم طب نیم نگاهی دارد، یعنی هر بیماری مزمن یا به دنبال هر آسیب و تروما یا جراحی فرد برای داشتن زندگی نرمال تر نیاز به توانبخشی دارد، که البته در این مورد نیاز به یک کار تیمی گسترده است که در همه جای دنیا مدیریت این کار تیمی با متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی است. علاوه بر موارد گفته شده، انجام تخصصی نوار عصب و عضله که کاری تشخیصی است و در آن سیستم اعصاب محیطی و ماهیچه ها مورد ارزیابی قرار می گیرند، توسط متخصص طب فیزیکی انجام می شود.

با توجه به گستردگی این رشته، معمولا هیچ متخصصی در تمام حيطه های این اقیانوس پهناور تبحر ندارد و اصولا هر متخصصی در یک یا چند حوزه از حوزه های تخصصی تبحر بیشتری دارد. بنابراین مهم است که قبل از مراجعه به متخصص طب فیزیکی بدانید که او در چه حيطه هایی بیشتر کار می کند.

متخصص طب فیزیکی ابزارها و مهارت‌های متنوعی برای کنترل درد و درمان بیماری‌ها دارد که بسته به شرایط فرد مراجعه کننده، نوع بیماری و یا مشکلاتش پروتکل درمانی ویژه ای برای او تعیین می کند. درمان‌های ما معمولا نیازمند همکاری و آگاهی بیمار است، گاهی درمان‌های ما زمان‌بر هستند و نیاز به شکیبایی بیمار، یا مراجعات متعدد او دارد.
قدم اول اکثر درمانها، تغییر شرایط و سبک زندگی و انجام ورزش های اصلاحی ست.
بعضی از ابزارها و روش های درمانی متخصصین طب فیزیکی شامل این موارد است: تجویز دارو، انواع تزریقات در مفاصل و بافت های نرم بدن مانند اوزون تراپی، پرولوتراپی، مزوتراپی، پی آر پی و ….، استفاده از چسب های کینزیولوژی، طب سوزنی، وسایل کمکی مثل اورتوز ها و آتل ها، ورزش درمانی و حرکات اصلاحی، استفاده از دستگاه‌هایی مانند بیوفیدبک، مگنت، لیزر پرتوان، تکار، شاک ویو…، و درمان‌های دستی و مانیپولاسیون…